Ücretli Doğum İzni - Tüm Detaylar Tüm Haklar

Değerli dostlar merhabalar,

Bugünkü yazımda kadın çalışma arkadaşlarımızı ilgilendiren en önemli konulardan biri olan doğum izni sürecini ve detaylarını anlatacağım.

Doğum izni 4857 sayılı İş Kanunu 74. maddesinde tüm yönleriyle açıklanmıştır.  Ben de burada konu başlıklarıyla ve madde madde herkesin direkt anlayabileceği şekilde sizlerle paylaşacağım.

ÜCRETLİ DOĞUM İZNİ NEDİR?

• Ücretli doğum izni 74. maddenin birinci paragrafında açıklanmıştır.

• Kadın işçiler doğumdan önce 8 hafta ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplamda 16 haftalık izin hakkına sahiptir.

• Eğer kadın işçi isterse doğuma 3 haftaya kadar çalışabilir, ve doğumdan önce kullanmadığı 5 haftalık izni doğum sonrasına ekleyebilir. Bunu yazılı bir şekilde talep etmek ve doktor onayı sunmak mecburiyetindedir.

• Yani her koşulda en az 16 haftalık ücretli izin hakkı bulunmaktadır.

• Eğer ki gebelik çoğul gebelik ise yani ikiz-üçüz vb ise kadın işçi doğum sonrasında kullanmak şartıyla 2 hafta daha ücretli izin hakkına kavuşur. Yani toplamda 18 hafta olur.

• Doğum esnasında bebek/bebekler vefat ederse doğum sonrası izin kullanılmaz

• Eğer ki doğum esnasında anne vefat ederse, annenin kullanması gereken izin hakkını baba kullanır.

• Kadın işçinin erken doğum yapması halinde ise doğumdan önce kullanamadığı süreler, doğum sonrası sürelere eklenir.

• 3 yaşını doldurmamış bir çocuğu evlat edinen ailenin kadın veya erkek eşlerden biri ya da birey tek başına evlat edindiyse kendisi doğumdan sonraki 8 haftalık ücretli izni kullanır

ÜCRETLİ İSE KADIN İŞÇİ PARASINI KİMDEN ALACAK?

• Kadın İşçi, 16 haftalık çoğul gebelik ise 18 haftalık izinden sonra brüt ücretinin 3'de 2'si tutarındaki parayı PTT'den alacaktır.

YARI ZAMANLI (PART-TIME) ÇALIŞMA HAKKI NEDİR?

• Bu izin 74. maddenin 2. paragrafında açıklanmıştır.

• Bu izin çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla kullandırılır

• Doğum sonrası iznin bitiminden itibaren kadın işçiye veya evlat edinen aile eşlerinden birine yahut birey tek başına evlat edindiyse o kişiye kullandırılır.

• Birinci doğumda 60 gün, ikinci doğumda 120 gün, sonraki doğumlarda ise 180 gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir.

• Gebelik çoğul ise bu sürelere 30 gün eklenir.

• Eğer doğan çocuk engelli ise standart 360 gündür.

• Bu izni kullanan kadın işçi süt iznini kullanamaz.

• Eğer çocukta bir sağlık sorunu var ise ve bu hekim raporuyla onaylanmış ise yarı zamanlı çalışma süreleri arttırılabilir.

6 AYLIK ÜCRETSİZ İZİN NEDİR?

• Bu izin 74. maddenin  6. paragrafında açıklanmıştır.

• 16 haftalık, çoğul gebelikte ise 18 haftalık ücretli doğum izninin bitiminden itibaren kadın işçiye 6 aya kadar ücretsiz izin verilir

• Bu izin kadın işçinin sadece talebi doğrultusunda verilir, ve talep neticesinde işverenin kabulü zorunludur.

• Bu izin, üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinme hâlinde eşlerden birine veya evlat edinene verilir. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.

SÜT İZNİ NEDİR

• Bu izin 74. maddenin 7. paragrafında açıklanmıştır.

• Kadın işçiye 1 yaşından küçük çocukları emzirmeleri için günde 1.5 saat süt izni verilir

• Bu süt izni öğle arasında denk getirilemez. 

• Kadın işçi öğle saatine denk gelmeme koşulu ile gün içinde istediği saat aralığında kullanabilir.

• Geç gelebilir, erken çıkabilir veya gün ortasında kullanabilir.

• Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler.

• Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır.

• Hiç bir şekilde kadın işçinin talebine veya işverenin onayına bakılmaz. Her koşulda otomatik olarak kullanılması zorunludur. Bu izin esasen kadın işçiye değil doğan bebeğe verilmiştir.

• Ve yine hiç bir şekilde kadın işçi talep etse, işveren kabul etse dahi toplu olarak veya birleştirilerek kullandırılamaz.

DİĞER HÜKÜMLER

• Kadın işçi hekim raporu ile hamile olduğunu işverene bildirdiği tarihten itibaren hastane ve gebelik kontrolleri için dilediği gibi izin kullanabilir. Bu izin ücretli izindir.

• Hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bunun gerekliliği hekim raporu ile onaylanmalıdır. Eğer böyle bir durum yaşanırsa kadın işçinin ücretinden azaltma/kesinti yapılamaz.

Oğuzhan TercanEğitmen / Danışman / Şairwww.tercann.comoguzhan@tercann.com

/oguzhantercan